Regientje

'Kom maar op tijd, want het zal wel druk worden', had Hanneke gezegd, maar zo vroeg had ik ook niet hoeven komen, want ik ben de eerste in de kerk. Geeft niks, kan ik mooi rondkijken, want het is een mooie kerk die van d' Eerd.

Ik ben er nog nooit geweest, oh ja, toch wel een keer met de Udense vogelwacht die jonge kerkuilen ging ringen. Boven op de gewelven zaten de pluizenbollen in de uilenkast. Bij het altaar staat een foto van Regien al klaar. Ongelooflijk, ik was vier weken geleden nog bij haar, in de Bernard van Damstraat, genoemd naar haar beroemde opa die op 17 september 1944 de eerste regel van het Wilhelmus speelde op het kerkorgel, nadat de pastoor had verklapt 'dat er iets stond te gebeuren' die dag. Het was D-Day voor Market Garden.
Vier maanden daarvoor was Regien geboren op Hemelvaartsdag. Zou dat toeval zijn? Want aan Regiens geboorte zit een goddelijk verhaal vast. Haar moeder Joske had een paar miskramen gehad toen de Udense pater Theo Verhoeven haar vroeg om de Joodse Hanneke onderdak te geven. "Als je dit weesmeisje opneemt, gaat het deze keer goed met het kindje in je buik", zei pater Verhoeven. "God zal je dan belonen."
Hanneke is zelf in de kerk om dit verhaal te vertellen. En het vervolg, want Joske, Hanneke en Regientje sloegen op de vlucht toen 18 september 1944 de Duitsers de aanval op d'Eerd openden. Ze strandden in een kelder precies in de frontlinie van Hell's Highway. Toen het even rustig, molk Joske een ontsnapte koe en terwijl ze de melk voor Regientje opwarmde werden de Amerikaanse soldaten om haar heen doodgeschoten.
"Daar weet ik niks meer van", heeft Regientje me verteld. "Maar je was er toch bij?!", plaagde ik haar. Geeft niks, want ze heeft me erg geholpen met mijn boek over Hanneke, haar onderduikzusje, die bij de familie is blijven horen.
Ik heb de ouders van Regientje afgelopen jaar een beetje leren kennen,. Van de verhalen, een video en de foto's. Voor mij zijn ze helemaal gaan leven. Wat zagen ze er gelukkig uit, zeker op hun trouwdag.
De laatste keer bij Regien was ik er om de trouwfoto's terug te brengen. Ze was net bezig met het opruimen van een doos met foto's. "Hier, jij komt toch uit Maraheide, neem deze twee foto's maar mee." Het waren foto's van de familie waar Hanneke, Joske en Regientje aan het eind van mijn boek terecht komen. Dat boek heeft een happy end, het verhaal van Regientje is onverwacht geëindigd, maar haar kinderen en kleinkinderen leven verder. Joske wilde nooit geen Yad Vashem of zo voor haar verzetswerk, maar ik vind het een mooie gedachte dat God haar beloonde met een dochter die zelf een lieve moeder en geweldige oma werd, zo vertellen haar kinderen. Ik vraag me af of pater Verhoeven zijn eigen woorden destijds geloofde en of hij dat wel had mogen zeggen. Tegenwoordig zouden we dat 'psychologische druk' genoemd hebben. Maar het leverde wel een mooi mensenleven op. Dat van Regien!


Eerde, februari 2018